Chu kỳ kinh nguyệt là một phần quan trọng của sức khỏe phụ nữ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, cuộc sống hằng ngày cũng như sức khỏe của chị em và việc hiểu rõ về nó có thể giúp chị em tự chăm sóc sức khỏe tốt hơn. 

Chu kỳ kinh nguyệt là gì?

Chu kỳ kinh nguyệt là chuỗi các biến đổi và sự kiện tự nhiên diễn ra trong cơ thể phụ nữ hàng tháng. Chu kỳ này thường được đo lường từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt một đến ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Thời gian chu kỳ kinh nguyệt có thể thay đổi tùy thuộc vào từng người, nhưng trung bình là khoảng 21 đến 35 ngày. 

Chu kỳ kinh nguyệt được kiểm soát chủ yếu bởi các hormon như estrogen và progesterone. Sự cân bằng giữa các hormone này ảnh hưởng đến quá trình phát triển của quả trứng, chu kỳ của niêm mạc tử cung, và các biến đổi khác trong cơ thể. Việc hiểu rõ về chu kỳ kinh nguyệt giúp phụ nữ tự quản lý sức khỏe sinh sản, lên kế hoạch gia đình, và theo dõi bất kỳ sự thay đổi nào có thể xuất hiện trong cơ thể của mình.

Quá trình trong chu kỳ kinh nguyệt:

Chu kỳ kinh nguyệt bao gồm nhiều quá trình sinh học và sinh lý quan trọng, được kiểm soát chủ yếu bởi sự tương tác giữa các hormone. 

Ngày Đầu Tiên (Ngày 1):

Bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt, tử cung bắt đầu loại bỏ niêm mạc tử cung nếu không có thai. Điều này diễn ra trong khoảng 3 đến 7 ngày, là quá trình kinh nguyệt.

Ngày Rụng Trứng (Ovulation):

Giai đoạn quan trọng giữa chu kỳ, xảy ra vào khoảng giữa chu kỳ (thường là khoảng giữa chu kỳ 14 trong một chu kỳ 28 ngày). Buồng trứng phát triển và được giải phóng từ buồng trứng. Nếu quả trứng được thụ tinh bởi tinh trùng, có khả năng mang thai xảy ra.

Pha Lớn Tăng Hormone Estrogen: Trước ngày rụng trứng, estrogen (hormone nữ chính) tăng lên để kích thích sự phát triển của niêm mạc tử cung.

Pha Lớn Tăng Hormone Progesterone: Sau khi rụng trứng, nếu quả trứng không được thụ tinh, cơ thể sẽ sản xuất progesterone. Hormone này giúp duy trì niêm mạc tử cung để chuẩn bị cho sự gắn kết của quả trứng, nhưng nếu không có thai, niêm mạc tử cung sẽ bắt đầu giảm.

Tiền Kinh (Premenstrual Syndrome – PMS): Trong giai đoạn tiền kinh, nếu quả trứng không được thụ tinh, hormone estrogen và progesterone giảm xuống, có thể gây ra các triệu chứng như căng trước kinh, đau vùng bụng dưới, và thay đổi tâm lý.

Lặp Lại Chu Kỳ Kinh Nguyệt (Nếu Không Có Thai):

Nếu không có thai xảy ra, chu kỳ bắt đầu lại từ ngày đầu tiên của chu kỳ mới.

Những thay đổi của cơ thể trong chu kỳ kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt không chỉ là một phần của việc chuẩn bị cho khả năng mang thai mà còn ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác của cơ thể phụ nữ tạo nên những thay đổi của cơ thể trong quá trình này có thể kể đến một số thay đổi như sau: 

Thay Đổi Nhiệt Độ Cơ Thể

Trong giai đoạn rụng trứng (ovulation) và kỳ tiền kinh, nồng độ progesterone tăng cao. Điều này có thể dẫn đến một chút tăng nhiệt độ cơ thể, hiện tượng được sử dụng để theo dõi chu kỳ rụng trứng thông qua phương pháp nhiệt độ cơ thể cơ bản (NĐT). 

Thay Đổi Trạng Thái Tâm Lý

Sự thay đổi trong hormone estrogen và progesterone có thể gây biến động tâm lý. Cảm giác căng thẳng, buồn bã, hay trầm cảm là những biểu hiện thường gặp.

Đau Vùng Bụng Dưới

Đau kinh là do cơ tử cung co bóp để loại bỏ niêm mạc tử cung. Cảm giác đau này có thể lan đến phía dưới bụng và thậm chí lan ra đùi.

Thay Đổi Xuất Tiết

Mức độ và màu sắc của xuất tiết thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Khi niêm mạc tử cung bắt đầu bong tróc và được loại bỏ, xuất tiết sẽ trở nên đỏ tươi và dày đặc, sau đó chuyển sang màu hồng hoặc nâu khi chu kỳ kết thúc.

Tăng Mỡ Bụng

Trước kỳ kinh, một số phụ nữ trải qua sự giữ nước, dẫn đến sự sưng tăng và tăng mỡ bụng. Điều này có thể làm tăng cảm giác cồng kềnh và không thoải mái.

Thay Đổi Trạng Thái Da

Sự thay đổi của hormone có thể gây tăng dầu da, làm tăng khả năng xuất hiện mụn trứng cá trước và trong kỳ kinh. Trước chu kỳ kinh nguyệt, việc giữ nước trong cơ thể có thể gây sưng và đau nhức cho da, đặc biệt là ở vùng mặt và mắt cũng trong thời kỳ này da của phụ nữ trở nên dầu hơn và có thể xuất hiện mụn trứng cá trước khi bắt đầu kinh nguyệt. Điều này có thể liên quan đến sự gia tăng của hormone dầu như progesterone.

Thay Đổi Hương Vị và Khao Khát

Tăng estrogen có thể làm tăng cảm giác đói và thèm ăn, đặc biệt là thèm đường và thức ăn có hương vị mặn.

Thay đổi về mùi và vị giác

Một số phụ nữ cho rẳng trong thời kỳ kinh nguyệt họ tăng cảm giác và mùi trong giai đoạn này.  Tuy nhiên Một số phụ nữ lại cảm thấy thay đổi về khẩu vị và mùi trong thời kỳ tiền kinh.

Thay Đổi Nhu Cầu Năng Lượng

Nhu cầu năng lượng có thể tăng lên trước kỳ kinh, nhiều phụ nữ có thể cảm thấy muốn ăn nhiều hơn và có thể có xu hướng tìm kiếm thức ăn chứa đường.

Thay Đổi Chế Độ Ngủ

Một số phụ nữ có thể gặp vấn đề về giấc ngủ trong thời kỳ kinh. Hormone estrogen và progesterone có thể ảnh hưởng đến kiểm soát giấc ngủ và tạo ra các thay đổi trong chất lượng giấc ngủ.

Nhận thức về những thay đổi này giúp phụ nữ hiểu rõ hơn về cơ thể của mình và quản lý một cách hiệu quả. Quyết định nên thảo luận với bác sĩ nếu có những biến đổi đặc biệt hoặc không thoải mái sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Quản lý chu kỳ kinh nguyệt

Theo Dõi Chu Kỳ

Sử dụng ứng dụng hoặc bảng ghi để theo dõi chu kỳ kinh nguyệt. Ghi chép về thời gian bắt đầu và kết thúc kì kinh, cũng như mọi triệu chứng đặc biệt bạn trải qua.

Thực Hiện Đúng Hoạt Động Vận Động

Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tâm lý và giảm đau kinh. Tuy nhiên, không nên thực hiện hoạt động quá mức khi bạn đang trong kỳ kinh.

Chế Độ Dinh Dưỡng Hợp Lý

Bổ sung chế độ ăn uống của bạn với thực phẩm giàu chất sắt, vitamin và khoáng chất như rau xanh, hạt, và thực phẩm giàu omega-3. Chế độ ăn uống cân đối có thể giảm triệu chứng và cảm giác mệt mỏi.

Giữ Sức Khỏe Tâm Lý

Học kỹ thuật quản lý stress như thiền, thực hành thảo luận với người thân, hoặc thậm chí tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý nếu cần thiết.

Sử Dụng Nhiệt Đới và Kính Nhiệt

Sử dụng túi chứa nước nóng, ấm nước nóng, hoặc gối ấm để giảm đau và sưng ở khu vực bụng dưới.

Thực Hiện Kỹ Thuật Thư Giãn

Thực hiện các bài tập thư giãn như yoga, tai chi, hoặc thiền để giảm căng thẳng và cải thiện tâm lý.

Sử Dụng Bảo Hộ Đúng Cách

Sử dụng bảo hộ như tampon, khẩu trang nhiệt đới, hoặc viên nang nhiệt đới theo hướng dẫn để đảm bảo sự thoải mái và sự an toàn. Vệ sinh sạch sẽ đúng cách bằng những sản phẩm từ thiên nhiên để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Giảm Thiểu Các Triệu Chứng Đau Bụng

Sử dụng thuốc giảm đau hoặc các phương pháp tự nhiên như ấm nước nóng, nghỉ ngơi, hay thậm chí massage để giảm đau và cảm giác không thoải mái.

Ngủ Đủ Giấc

Giữ lịch trình ngủ đều đặn và đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ. Giấc ngủ tốt giúp giảm mệt mỏi và duy trì tinh thần tích cực.

Thảo Luận Với Bác Sĩ

Nếu bạn gặp vấn đề đặc biệt như chu kỳ kinh không đều, đau kinh cực kỳ, hoặc thay đổi đột ngột trong triệu chứng, hãy thảo luận với bác sĩ để được đánh giá và đưa ra lời khuyên chính xác.

Quản lý chu kỳ kinh nguyệt là quá trình cá nhân hóa và đôi khi bạn có thể cần thử nghiệm và điều chỉnh các phương pháp để tìm ra những cách phù hợp nhất với cơ thể của bạn.

Xem thêm: Cách tính chu kỳ kinh nguyệt